|
Na Szeską Górę - filar mazurskiego świata
Trasa oznaczona kolorem fioletowym.
Przebieg: Olecko- Sedranki- Babki Oleckie- Lenarty- Biała Olecka-
Monety- Szarejki- Guzy- Szeszki- Golubie Wężewskie- Wężewo- Sokółki-
Czukty- Barany- Olszewo- J.Sedraneckie- Sedranki- Olecko.
Długość trasy – 63,1 km.
Skrótem: z Szarejek do Olszewa przez Stożne (znaki czarne) – 40 km.
0,0 km - trasę rozpoczynamy przy kamiennym mostku nad Legą przy jej
wypływie z jeziora, poruszamy się zgodnie ze znakami fioletowymi. Za
mostkiem skręcamy w lewo, w stronę jeziora i jedziemy nadjeziorną
Wiewiórczą Ścieżką. Pod koniec odcinka – starą asfaltową szosą. Po
prawej Jezioro Oleckie Wielkie- jest najgłębszym
 jeziorem
Ziemi Oleckiej-ponad 45 m głębokości. Przez jezioro przepływa Lega,
aby potem przeciąć całe miasto i podążyć do Bagien Biebrzańskich
poprzez Jeziora Selmęt i Rajgrodzkie. „Wiewiórcza Ścieżka” wiedzie
m.in. do ośrodka wczasowego Dworek Mazurski (w 1942r. odwiedził go
minister Rzeszy-Joachim Ribbentrop). Mijamy po lewej drewniany
hangar Oleckiego Klubu Wodnego. Za hangarem Chata Mazurska,
wcześniej galeria, teraz bar, a za nią Hotel Skarpa z restauracją,
smażalnią ryb i barem. Nieopodal znajduje się plaża miejska z molo i
tzw. „Skocznią”- charakterystyczną wieżą do skoków. Plaża jest
strzeżona. Na jej terenie znajdują się szatnie, sprzęt pływający,
boisko do siatkówki plażowej,kawiarnia. Za plażą miejską znajduje
się również strzeżona „Dzika plaża”. Zagłębiamy się w nadbrzeżny
las. Tajemnicze tunele widoczne na trasie to przepusty pod olbrzymim
nasypem zbudowanej w 1911 r. Oleckiej Kolejki Wąskotorowej.
Wjeżdżając na starą drogę asfaltową, na lewo, u stóp zalesionej
Sedraneckiej Góry obejrzeć można betonowe przyczółki wiaduktu,
konstrukcji typowej dla tej linii. Szerokość toru wynosiła 1000 mm.
Ten rozstaw torów gwarantował komfort podróżowania. Na zboczu góry
pozostałości bunkra z czasów pruskich.
2,8 km – północny kraniec Jeziora Oleckie Wielkie, wyjeżdżamy na
szosę Olecko- Suwałki i zachowując należytą ostrożność poruszamy się
w kierunku Suwałk (w prawo 300 m). Teren pola namiotowego- plaża,
kąpielisko, WC, natryski, sprzęt pływający, miejsce na ogniska,
boiska siatkówki plażowej, bar.
3,8 km – skręcamy w lewo na nasyp wąskotorówki. Jedziemy w kierunku
Sedranek. Nad Legą znajduje się ich cmentarz rodowy rodziny von
Lenskich (widoczna z nasypu po lewej kępa drzew).
 4,1
km – skrzyżowanie z drogą w Sedrankach. Sedranki istniały już w 1576
roku. W XVII i XVIII wieku była to wieś królewska, zarządzana przez
władze skarbowe, które ulokowały tu swe powiatowe agendy. Według
rejestru z 1640 roku Sedranki miały młyn państwowy z dwoma
kamieniami młyńskimi. Dziś młyn jest własnością prywatną.
Jedziemy dalej torowiskiem - na wprost. Po lewej widzimy meandry
Legi. Na chwilę (4,7 km) zjeżdżamy z torowiska aby po 300 m na nie
powrócić i kontynuować jazdę.
6,1 km – skrzyżowanie z drogą w Pieńkach, jedziemy w lewo. Przy
skrzyżowaniu plac po przystanku kolejki– Pieńki. Nie opodal znajduje
się grodzisko pojaćwieskie „Zamkowa Góra” („Szwedzki Szaniec”), a
nieco dalej Dąbrowa Góra.
7,2 km – dojeżdżamy do asfaltowej szosy w Babkach Oleckich i
skręcamy w prawo. Babki Oleckie – wieś rozłożona w dolinie Legi,
płynącej w tym miejscu wspaniałymi meandrami. Sklep, PKS.
7,8 km – z prawej pomijamy szosę Babki Oleckie- Plewki.
11,0 km – Lenarty, za mostem na Ledze przy przystanku PKS, obok
sklep, skręcamy w lewo i jedziemy torowiskiem wąskotorówki. We wsi
Lenarty znajdują się dwór i park z pierwszej połowy XIX w. Aleja
drzew prowadzi do dawnego cmentarza, po którym pozostało tylko kilka
okazałych drzew, widocznych z nasypu wąskotorówki.
Dworek w Lenartach - Wieś Lenarty usytuowana około 10 km na północ
od Olecka. Majątek ziemski powstał z nadania księcia Albrechta dla
Baltazara Zengera jako majątek Kujawa z ziemią nad rzeką Białą -
Lenarty. W XVII i w XVIII wieku. majątek był w posiadaniu polskiej
szlachty; byli to: Kraińscy, Więckowscy, Ciesielscy. Dwór wzniesiono
w Lenartach, a majątek Kujawa stał się folwarkiem. W końcu XIX i w
XX wieku należał do rodziny Wachsmann. Obszar własności ziemskiej
wraz z jednym folwarkiem obejmował 687 ha, w majątku funkcjonowała
gorzelnia, zajmowano się ogrodnictwem na skalę przemysłową. Z
dawnego, dużego założenia pozostał zaniedbany, ale mimo wszystko
interesujący architektonicznie dwór i niewielki park usytuowany po
stronie północnej dworu. Budynek wzniesiony w pierwszej połowie XIX
w., zlokalizowany na wzniesieniu. Elewacja frontowa od strony
dawnego podwórza. Podjazd reprezentacyjny, omurowany. Budowla
założona na rzucie prostokąta, parterowa ze ścianką kolankową,
przekryta dwuspadowym dachem. Na osi elewacji obustronny trójosiowy
ryzalit*, zamknięty trójkątnym szczytem ze sterczynami na narożach.
Od frontu na sterczynach ozdobne Od frontu na osi ganek wsparty na
czterech filarach, od strony parku duży taras i cztery filary
pierwotnie podtrzymujące zapewne taras na piętrze. W kierunku
wschodnim od zespołu prowadzi aleja lipowa na dawny cmentarz
dworski.
Po lewej widok na kościół w Judzikach i Jezioro Białe (obecnie
stawy) przez które przepływa Lega. Jezioro Białe to dawne stawy w
dolinie Legi, miejsca lęgowe ptactwa wodnego. Można obserwować
polujące tu błotniaki stawowe, widuje się też orliki krzykliwe
wpisane do Czerwonej Księgi jako gatunek zagrożony.
12,2 km – droga żwirowa Lenarty- Biała Olecka, skręcamy w lewo.
12,4 km – wiadukt byłej kolejki wąskotorowej, dobry punkt widokowy
na pozostałości Jeziora Białego.
 12,9
km – po prawej znajduje się pałac w Białej Oleckiej, my jedziemy na
wprost. Przy kończących się po lewej stawach (koniec drogi
brukowanej) rozwidlenie dróg- jedziemy w prawo pod górkę, lewa
odnoga okrąża stawy.
Biała Olecka - dawny zespół pałacowo-parkowy w Białej Oleckiej z
elewacją frontową zwróconą na północny zachód i rozległą częścią
gospodarczą, położony około 14 km na północ od Olecka. Pięknie
usytuowany nad rozlewiskami rzeki Lega. W tym miejscu w 1562 r.
książę Albrecht nadał dobra rycerskie Jerzemu von Diebes, w 1695 r.
mieszkał tu Gotard von Buddenbrock, major wojsk polskich. W XVIII
wieku w Białej Oleckiej rezydowała polska szlachta, Semkowscy i
Warkojowie. Od około połowy XIX wieku dobra należały do Tolsdorffów.
Rezydencja usytuowana jest między niewielkim parkiem a obszernym
podwórzem gospodarczo-inwentarskim. Pałac w stylu neobarokowym
zbudowany dla rodziny Tolsdorff w początkach XX wieku. Obszerna
dwukondygnacyjna budowla, wzniesiona na planie prostokąta z
wielobocznymi wieżyczkami na narożach od frontu przykryta wysokim
dachem czterospadowym. W elewacji frontowej taras przed wejściem
głównym, podtrzymywanym przez cztery kolumny. Pałac został spalony
podczas I wojny światowej, lecz odbudowany prawie według
pierwowzoru, zmieniono tylko otwory okienne na mniejsze. W 1926 r.
należał do Fritza Tolsdorff. Do dziś zachowały się imponujących
rozmiarów zabudowania gospodarcze i inwentarskie. W latach
trzydziestych majątek przeszedł na własność Leo Brodowskiego, który
w okresie Trzeciej Rzeszy organizował w pałacu roczne obozy
szkoleniowe dla młodzieży z dużych miast (Hitlerjugend). Pałac nie
został zniszczony podczas II wojny światowej, a na obszarze majątku
utworzono państwowe gospodarstwo rolne, w pałacu funkcjonowały biura
i mieszkali pracownicy zakładu. Po wyeksploatowaniu został
opuszczony, spłonął w latach osiemdziesiątych. W 1990 r. pałac już w
stanie ruiny został kupiony przez prywatną osobę. Po raz drugi w
historii został odbudowany zgodnie z pierwowzorem, pozostaje jeszcze
w stanie surowym. Do dziś robi wrażenie. Zachował się stary warsztat
mechaniczny i przed pałacem słupy bram wjazdowych, podjazd konny pod
schody pałacowe oraz miejsce na kwietnik przed budynkiem. Obok –
wolno stojący dom zarządcy.
Za budynkami gospodarczymi znajduje się teren byłej stacji kolejki
wąskotorowej.
15,4 km – Jezioro Czarne- urokliwe i tajemnicze o niedostępnych
brzegach. Gnieżdżą się tu kormorany. 50 m na lewo miejsce do
kąpieli. My jedziemy na wprost.
16,3 km – droga przez wieś Monety, skręcamy w prawo.
16,9 km – koniec Monet, w prawo prowadzi droga do Gorczyc, my
jedziemy asfaltem w lewo. Monety – wieś położona nad Legą Na
wzgórzach funkcjonował niegdyś wiatrak i cegielnia, z której
pozostał tylko komin i nasypy cegielnianej kolejki. Po obu stronach
szosy wyrobiska gliny.
18,1 km – skrzyżowanie z szosą Olecko- Gołdap, które przejeżdżamy na
wprost i asfaltową drogą jedziemy do Szarejek. PKS.
20,0 km – przed kościołem w Szarejkach, rozwidlenie, szlak prowadzi
w prawo, lewa odnoga to jego skrót. Szarejki –kościół gotycki z XVI
w., w nim późnobarokowy ołtarz (1720 r.) rzeźbiony przez Pfeffera z
Królewca.
UWAGA SKRÓT !
0,0 km – przed kościołem w Szarejkach w lewo, kierunek Rogówko.
0,3 km – rozjazd, jedziemy w prawo i aż do Stożnego na wprost drogą
główną. W Rogówku mijamy po prawej malowniczo położone jeziorko o
tej samej nazwie.
2,4 km – szosa w Stożnem, skręcamy w prawo, mijamy sklep i
przystanek PKS, aby po około 150 m przy domostwie Nr 7 skręcić w
lewo w drogę polną, którą będziemy się poruszali na wprost aż do
końca skrótu w Olszewie.
3,5 km – teren kopalni gliny.
5,7 km – na szczycie wzniesienia punkt widokowy.
7,1 km - budynek byłej szkoły w Olszewie, koniec skrótu, jesteśmy na
48,0 km opisu trasy, skręcamy w lewo.
21,0 km – w lewo odchodzi droga do widocznego gospodarstwa, my
jedziemy na wprost.
21,1 km – po przejechaniu niewielkiego wąwozu rozwidlenie dróg,
jedziemy prawą odnogą.Za chwilę po lewej bagienne rozlewiska. W tym
miejscu rozpoczyna swój bieg Lega. Źródła Legi znajdują się w
jeziorkach w okolicach Borysewa, przy nieco trudniejszym odcinku .
Warto jednak pojechać tą drogą, ze względu na rozległe widoki
fantastycznie ukształtowanej okolicy. Nie bez powodu mówi się o tych
terenach „Mazury Garbate”. Po przejechaniu (łagodnym łukiem w lewo)
między dwoma gospodarstwami wygodna żwirówka, na której skręcamy w
prawo.
24,2 km – droga poprzeczna, przy blaszanej wiacie skręcamy w lewo.
26,0 km – asfaltowa szosa Kowale Oleckie – Sokółki, w lewo, zachować
ostrożność.
26,7 km – Guzy, skrzyżowanie z drogą wiejską, jedziemy w prawo. Wieś
Guzy– nazwa pochodzi od wzgórza Guz (256 m n.p.m.), na którym ukryty
jest rezerwat „Cisowy Jar” utworzony w 1937 r. w celu ochrony cisa
na północno-wschodniej granicy jego zasięgu. Cisy rosną tu w
głębokim na 20 metrów i długim na 900 m jarze. Największy okaz cisa
znajduje się jednak poza terenem rezerwatu – warto poszukać – bo ma
ponad metr w obwodzie, co jak na cisy, należy do wymiarów
rekordowych. Przystanek PKS.
27,2 km – punkt widokowy. Wjeżdżamy do lasu.
28,3 km – tablica informacyjna rezerwatu „Cisowy Jar” – szczegółowy
opis i mapa rezerwatu.
28,4 km – tablica „Cisowy Jar”, skręcamy w prawo do lasu, ścieżka w
lewo prowadzi do głównego jaru rezerwatu, zachęcamy do zwiedzenia.
Odcinek ten wygodniej jest pokonać pieszo. Po około 200 m wyraźnie
zaznaczona droga w prawo, po następnych 200 m na drodze poprzecznej
w lewo, przed nami jeziorko.
28,8 km – Magiczne Jezioro, w lewo, po objechaniu jeziorka droga
pnie się między dwoma drzewami w górę. Jezioro Magiczne, z którego
wody wypływają na dwie strony świata, na północ ku dorzeczu Pregoły,
a na południe do sieci rzecznej Wisły. Legenda mówi, że wszystko to
co się rozdzieliło, tęskniąc za sobą, kiedyś ponownie się połączy
tak jak wody z jeziorka na Magicznej Przełęczy.
29,2 km – na szczycie wzniesienia punkt widokowy, odsłania się
Szeska Góra.
29,5 km – po zjechaniu ze wzniesienia szosa brukowana do Szeszek,
skręcamy w lewo.
30,1 km – droga poprzeczna, skręcamy w prawo.
31,0 km – rozwidlenie, obok znajduje się pozostałość po pomniku
pamięci ofiar I Wojny Światowej, jedziemy w lewo. Jadąc prawym
rozwidleniem Wielkim Szlakiem Mazur Garbatych lub przez Rudzie
dojedziemy do Tatarskiej Góry i przez Gołdap do Puszczy Rominckiej.
 31,4
km - podnóże Szeskiej Góry, na niższym wierzchołku, od drogi na
której jesteśmy, dobrze zachowany stary cmentarz ewangelicki.
Jedziemy cały czas drogą główną na wprost. Szeska Góra (309 m
n.p.m.) – druga pod względem wysokości po Górze Dylewskiej (312 m)
góra Pojezierza Mazurskiego, a trzecia po Wieżycy (329 m) na całym
Niżu Polskim. Zawsze stanowiła cel wycieczek. Na górze pokrytej
lasem znajdziemy okazy cisów, szczyt góry wznosi się 50-60 m nad
otaczającymi go dolinami.
33,8 km – droga brukowana, początek Golubii Wężewskich, skręcamy w
lewo, wjeżdżamy na asfalt i jedziemy asfaltem na wprost. PKS.
38,2 km – szosa asfaltowa Kowale Oleckie- Dunajek w Wężewie,
skręcamy w prawo. Przed Sokółkami mijamy z prawej drogę do
Czerwonego Dworu (Puszcza Borecka). Wężewo – majątek rycerski w
dolinie Wężówki ze znacznie przebudowanym dworem i zniszczonym
parkiem. Przystanek PKS.
40,3 km – skrzyżowanie w Sokółkach, jedziemy na wprost, na
rozwidleniu zjeżdżamy z asfaltu w lewo i jedziemy główną drogą na
wprost. Sklepy, PKS.
43,7 km – skrzyżowanie w Czuktach, w prawo przez wieś, przy ostatnim
zabudowaniu (dawna szkoła) rozwidlenie- skręcamy w lewo, a na
następnym w prawo (lewa odnoga prowadzi do widocznego gospodarstwa).
45,8 km – Barany, na szosie Cichy- Duły skręcamy w lewo i jedziemy
do Olszewa. Przy drodze do Cichego spotkamy słup starego
drogowskazu. PKS.
50,2 km – Olszewo, dalej asfaltem na wprost, przy budynku byłej
szkoły dochodzi do nas droga skrótu trasy. Po prawej malowniczy
zespół jezior olszewskich: Jezioro Gordejskie- z wyspą, Boczne,
Głębokie i Olszewskie (wypływa z nich strumień Ostrówka), miejsce
gniazdowania ptactwa wodnego. Sklep, PKS.
52,7 km – UWAGA ! W niewielkiej odległości od siebie odchodzą w lewo
dwie drogi żwirowe, na drugiej skręcamy w lewo. Po około 250 m
rozwidlenie, po lewej, niewidoczne z naszej drogi jez.Kuliste -
ukryte w polodowcowej rozpadlinie piękne o niedostępnych brzegach.
My skręcamy w prawo i jedziemy cały czas główną drogą na wprost.
54,4 km – skrzyżowanie w lesie, jedziemy na wprost – jedziemy
wysokim brzegiem Jeziora Sedraneckiego, po stromym zjeździe po lewej
prowadzi droga na malowniczo położone wzniesienie, miejsce
wypoczynku. Poruszając się brzegiem zobaczymy ślady działalności
bobrów. Dalej, po lewej, przy transformatorze zjazd do ośrodka
wypoczynkowego- camping, plaża, bar, sauna, boisko do siatkówki.
56,6 km – po wyjechaniu z lasu mijamy samotne gospodarstwo przed
którym odchodzi droga w prawo- prowadzi do Olecka, my na wprost. Po
lewej Jezioro Sedraneckie.
57,7 km – szosa Olecko- Gołdap, skręcamy w lewo.
58,2 km – przy byłym młynie w Sedrankach ( obiekt zabytkowy). Koniec
trasy. Do Olecka możemy wrócić szosą- zachować ostrożność, szosa
bardzo ruchliwa lub po znakach czarnych prowadzących na znany nam
nasyp kolejki wąskotorowej. Od młyna jedziemy kawałek w stronę Babek
Oleckich, a następnie w prawo aby po 800 m wjechać na nasyp.
59,0 km – nasyp kolejki - w prawo. Jedziemy po znakach fioletowych
do kamiennego mostku.
63,1 km – kamienny mostek.
Mapa trasy
|
wstecz